Συντονισμός Σώματος- Πνεύματος (ψυχή) όπως προτείνεται από την Σωματο-Ψυχοπαιδαγωγική

 

 

 

 

«Φιλοδοξία της Σωματο-ψυχοπαιδαγωγικής είναι να αποκαταστήσει την ενότητα σώματος και ψυχισμού. Το ονομάζω σωματο-ψυχική εναρμόνιση : εναρμόνιση ανάμεσα στον άνθρωπο και το σώμα του, εναρμόνιση ανάμεσα στον άνθρωπο και τις σκέψεις του, εναρμόνιση ανάμεσα στον άνθρωπο και την συμπεριφορά του.» Danis Bois

 

Λέγοντας σωματοψυχική εναρμόνιση εννοούμε την πράξη μέσω της οποίας ο παιδαγωγός αποκαθιστά τον διάλογο ανάμεσα στον ψυχισμό και το σώμα.

Σκοπός της μεθόδου είναι να οδηγήσει τον άνθρωπο σε ένα βαθύ αίσθημα ενότητας ανάμεσα σε όλα τα μέρη που τον αποτελούν: στα μέρη του σώματος πρώτα α) : το πάνω και το κάτω, το εμπρός και το πίσω, το δεξί και το αριστερό, την πλάτη και το πρόσωπο...

Και έπειτα και κυριότερα β): ανάμεσα σε όλα τα μέρη της ύπαρξης : την πρόθεση και την πράξη, την προσοχή και το στόχο, την αντίληψη και την κίνηση, τη σκέψη και το βίωμα.

Ονομάζουμε Σωματοψυχικό Συντονισμό αυτή την κατάσταση ισορροπίας μεταξύ Σώματος και Πνεύματος.

Όταν συμβαίνει αυτό κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας και μέσω της δράσης της εσωτερικής κίνησης η προσοχή και η σκέψη του ατόμου αλλάζουν κατεύθυνση. Και ενώ είναι συνήθως στραμμένες στον εξωτερικό κόσμο, προσανατολίζονται βαθμιαία προς τον τόπο της εσωτερικότητας. Τότε η σκέψη γαληνεύει βαθειά και ξεκουράζεται από την συνήθη εξαντλητική της δραστηριότητα και σταθεροποιείται ενώ το σώμα καταλαγιάζει.

Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα είδος επικοινωνίας , μιας κατάστασης που κοινό σημείο έχει την παρουσία στον εαυτό : παρουσία στον εαυτό σωματική όσο και ψυχική. Εκεί οι καταστάσεις του σώματος και οι διανοητικές καταστάσεις έχουν ανάλογη θέση, ίση σπουδαιότητα , ίδια τονικότητα , δίχως να κυριαρχεί το ένα πάνω στο άλλο, αλλά και τα δύο να βρίσκονται σε ισορροπία.

Για να πετύχουμε αυτόν τον συντονισμό χρησιμοποιούμε πρώτα τα εσωτερικά εργαλεία του ατόμου : την προσοχή, την κιναισθητική αντίληψη, τη σκέψη , τη μνήμη, την βιωμένη εμπειρία, την ενσυναίσθηση και την τονική αυτορρύθμιση.

Τρόποι Δράσης :

α)  Δια χειρός Συνοδεία- Χειροπρακτική Εναρμόνιση

Είναι ένα από τα εργαλεία της μεθόδου και συνήθως το πρώτο που χρησιμοποιούμε σε χρονολογική σειρά κατά τις συνεδρίες.

Η δια χειρός συνοδεία έχει διπλό σκοπό :

1.       Να εγκαταστατήσει ομοιογενή κυκλοφορία της εσωτερικής κίνησης μέσα στην ύλη.

2.       Να ενεργοποιήσει αυτή την κυκλοφορία , τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά.

Μια συνεδρία έχει λοιπόν σαν αποτέλεσμα να δημιουργήσει στο σώμα μια κατάσταση, καθώς και οι αισθήσεις είναι αρκετά ισχυρές ώστε το άτομο που δέχεται την θεραπεία να μπορέσει να τις συνειδητοποιήσει. Σε αυτό το στάδιο ωστόσο δεν απαιτείται η ενεργός συμμετοχή του ατόμου στην εγκαθίδρυση αυτής της κατάστασης. Ο θεραπευτής είναι αυτός που ακουμπώντας με το χέρι του το σώμα του ατόμου τον οδηγεί να αποκτήσει συνείδηση τόσο για το περίγραμμά του όσο και για το δέρμα και την στάση του σώματός του. Η πίεση των χεριών προσαρμόζεται ανάλογα την ανάγκη του ατόμου και είναι αυτή που χρειάζεται για να δημιουργηθεί η εμπιστοσύνη. Είναι τέτοιο το άγγιγμα που κάνει το άτομο να το αφορά και να νιώθει (ίσως και για πρώτη φορά) ότι το  ακούν , το υπολογίζουν σαν όλον. Το χέρι ενεργοποιεί επίσης την εσωτερική κίνηση που κάνει το άτομο να καταλάβει την σύστασή της, όταν συναντιέται με την ύλη του σώματος.

Μετά την συνεδρία αναπτύσσονται δεσμοί ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα. Μόλις εμπλουτιστούν αυτοί οι δεσμοί το άτομο θα τους βλέπει από μια διαφορετική οπτική. Μπορούμε να καθοδηγήσουμε το άτομο να ξαναδεί τα θέματά του με έναν άλλο τρόπο, μ’ ένα διαφορετικό τρόπο αντίληψης.

Σημαντικό στοιχείο σε αυτόν τον συντονισμό Σώματος – Πνεύματος είναι η σκέψη. Όσο πιο λεπτοφυής γίνεται , γίνεται και βιωμένη. Έχει μια αντίληψη μέσα μας , την αισθανόμαστε. Η επίδραση της σκέψης στο σώμα είναι πιο ξεκάθαρη.

Το σώμα προμηθεύει τον ψυχισμό με μια πολύ μεγάλη ποσότητα πληροφοριών. Υπάρχουν άτομο που αναγνωρίζουν αυτή την πληθώρα και άλλοι που χρειάζονται συνοδεία.

Β) Κινητική εναρμόνιση

Η κίνηση από μόνη της δεν αρκεί πολλές φορές για να συναντήσεις τον εαυτό. Έχει χάσει την εκφραστική και αντιληπτική της λειτουργία, έχει γίνει αυτοματισμός.

Μαθαίνουμε μέσα από την κινητική εναρμόνιση να οικοδομούμε μια νέα σχέση με την κίνηση, να της προσδίδουμε νοηματική αξία.

Γίνονται κινητικές ασκήσεις πρώτα σε καθιστή στάση και έπειτα σε όρθια όπου το άτομο καλείται να κάνει κινητικές αλληλουχίες που αποκαθιστούν τη φυσική συνοχή των μερών του σώματος , μια κινητική σφαιρικότητα. Αυτή η Ενότητα πετυχαίνεται όχι μόνο ανάμεσα στα μέρη του σώματος αλλά και ανάμεσα στην πρόθεση και την πράξη, την προσοχή και το στόχο, την αντίληψη και την κίνηση, τη σκέψη και το βίωμα.

Χάρη στην κιναισθητική αντίληψη εμπλουτίζεται η ικανότητα  του ατόμου να κατανέμει να κατηγοριοποιεί τα φαινόμενα που εκτυλίσσονται κατά την κίνηση. Περιγράφει αυτό που αισθάνεται- αντιλαμβάνεται. Κινητοποιείται η σκέψη : την ακούει. «Ακούει τον εαυτό του την ώρα που σκέφτεται» και αυτό γεννά ένα αίσθημα μεγάλης ασφάλειας.

Γ) Ενδοσκοπική εναρμόνιση

Αυτός ο τρίτος τύπος εναρμόνισης στηρίζεται στην αισθητήρια ενδοσκόπηση- αυτοπαρατήρηση. Κινητοποιεί την ικανότητα του ανθρώπου να εισέρχεται σε επαφή με τον εαυτό του. Να παρατηρεί την εσωτερική του κατάσταση , εξετάζει, αναλύει την νοητική του κατάσταση. Μαθαίνουμε να «Παρατηρούμε τον εαυτό μας και τον νιώθουμε» Maine de Biran.

Η ενδοσκόπηση στρέφεται στην μελέτη  και την ανάπτυξη της σχέσης με το σώμα μας, της σχέσης με την δική μας εσωτερική κίνηση.

Η ΣΨΠ καλλιεργεί την αντιληπτική συνείδηση, αυτή που εδράζεται στην σωματική αντίληψη. Μαθαίνει το άτομο να αντιλαμβάνεται το σώμα του και να διαπιστώνει την ικανότητά του ως αυτοπαρατηρητής.

Η αισθητήρια ενδοσκόπηση είναι η στιγμή που το άτομο καθισμένος με άνεση και ακίνητος καθοδηγείται λεκτικά από τον παιδαγωγό και ακολουθεί τις οδηγίες που του μεταφέρει. Καλείται να επικεντρώσει την προσοχή του πρώτα στην σιωπή, έπειτα στην φωτεινότητα μέσα από τα κλειστά του βλέφαρα και μέσα του για να μπορέσει έπειτα να παρατηρήσει την εσωτερική του τονικότητα. Τέλος χρειάζεται να εντοπίσει τις σκέψεις που αναδύονται στη συνείδησή του.

Μετά από είκοσι λεπτά ενδοσκόπησης περιγράφει η και καταγράφει τις συνειδητοποιήσεις που έκανε στην διάρκεια της άσκησης.

Δ) Εναρμόνιση  στο Λεκτικό διάλογο

Εδώ η εναρμόνιση γίνεται ανάμεσα σε αυτό που ζεί και αυτό που λέει το άτομο.

Ο λεκτικός διάλογος δεν ξεκινάει πριν την σωματική εναρμόνιση και γίνεται αφού έχουμε την βεβαιότητα ότι το άτομο βρίσκεται στην σωστή συνήχηση με τον εαυτό την ώρα που μιλά.

Έτσι το άτομο μιλά μέσα από ένα τόπο του εαυτού όπου με έκπληξη αντιλαμβάνεται ότι σκέφτεται διαφορετικά.

 

 

Πρακτικός στόχος όλων των εναρμονίσεων είναι να αποκαταστήσει ο άνθρωπος τη σχέση με τον εαυτό του και την ζωή του.

Να εδραιωθεί το Αίσθημα της Ταυτότητας και να μειωθεί η απόσταση από τον εαυτό. Έτσι ώστε να μπορεί να έχει ξανά διάθεση για ζωή, να βρει το δυναμικό του και να οδηγηθεί σε καλύτερες επιλογές και αποφάσεις για την πορεία της ύπαρξής του.

Μαθαίνω από το σώμα μου να είμαι υγιής, ζωντανός, γεμάτος κίνηση και Αγάπη για την ίδια την Ζωή.

 

«Διατρέχουμε μια εποχή όπου ο διαχωρισμός ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα τείνει να εξαλειφθεί. Οι προσπάθειες να ενοποιηθούν οι διαστάσεις της ψυχής και του σώματος έρχονται αντιμέτωπες με μια μονοσήμαντη ιεραρχική δομή όπου ο ένας από τους δύο πόλους (η ψυχή) εκφράζεται μέσα από τον άλλο (το σώμα, τόπο διαταραχών αποκαλούμενων πρωτίστως ψυχικών).

Η Σωματο-ψυχοπαιδαγωγική είναι ένας νεοσύστατος κλάδος που στοχεύει να συμφιλιώσει, πλήρως ισότιμα, το σώμα με το πνεύμα.» Danis Bois

 

Βιβλιογραφία : «Ο ανανεωμένος εαυτός» Danis Bois – Αθήνα 2007 εκδόσεις Κινουν

Ευαγγελία Μαρούγκα

Σωματο-ψυχοπαιδαγωγός